Przyznanie Pokojowej Nagrody Nobla pani Narges Mohammadi, działaczce na rzecz praw człowieka w Iranie ożywiło dyskusję na temat możliwości zmiany rządzącego od 1979 roku reżimu. W mediach pojawiło się wiele komentarzy wieszczących rychły upadek rządów Ajatollahów. Gdyby przyjąć za pewnik prezentowane przez wielu autorów założenia, to można by założyć, że los reżimu teherańskiej teokracji jest przesądzony. Rzeczywistość jest jednak zdecydowanie bardziej skomplikowana. Nadzieja na zmianę rządów w Iranie cyklicznie powraca w zachodnich mediach. Poprzednią okazją do wyrażania takich opinii były masowe demonstracje w Teheranie, krwawo stłumione przez reżim w 2022 roku. Ich symbolem stała się śmierć 22-letniej Kurdyjki Mahsy Amini, czego rocznica przypadła na 16 września. Fakty, że ofiarą policji religijnej padła młoda kobieta oraz nagrodzenie Pokojową Nagrodą Nobla również kobiety, Narges Mohammadi, więcej mówią nam o postrzeganiu irańskiej opozycji przez Zachód (gdzie dyskurs feministyczny zajmuje bardzo istotną rolę w debacie publicznej) niż o ewentualnych realnych szansach na zmianę władzy w Teheranie.
Continue readingKategoria: analizy
Rosyjskie zbrodnie w Ukrainie jako narzędzie wojny
Wojna wciąż trwa, a pełna skala rosyjskich zbrodni w Ukrainie nie jest znana, jednak biorąc pod uwagę zaangażowanie ukraińskich władz, współpracujących państw i organizacji międzynarodowych na rzecz dokumentowania zbrodni i naruszeń praw człowieka, można założyć, że będzie to jeden z najlepiej opracowanych pod tym względem współczesnych konfliktów. Wysiłki w tym zakresie podjęły niezależna komisja śledcza Rady Praw Człowieka ONZ, misja monitorująca przestrzeganie praw człowieka w Ukrainie ONZ (HRMMU), misja ekspertów Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, instytucje Rady Europy, Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości i Międzynarodowy Trybunał Karny. Ten ostatni zdążył już wydać nakaz aresztowania Władimira Putina i Mariji Lwowej-Biełowej w związku z nielegalnymi transferami dzieci z okupowanych obszarów Ukrainy do Federacji Rosyjskiej. Ponadto pracują liczne prokuratury krajowe, połączone międzynarodowe zespoły śledcze, międzynarodowe i lokalne organizacje pozarządowe. Zebrano miliony zapisów dokumentujących zbrodnie, a ukraińska prokuratura zarejestrowała już niemal 100 tys. potencjalnych przypadków, które podlegają dalszym badaniom, co pokazuje rozmiar wyzwania stojącego przed Ukrainą[i]. Te wszystkie działania uprawdopodabniają przyszłe osądzenie sprawców i stwarzają nadzieję na przynajmniej częściowe powodzenie procesu dochodzenia do sprawiedliwości.
Continue readingZa nami spotkanie przywódców państw NATO w Wilnie. Niezależnie od nieco już standardowej retoryki w komentującej je prasie, mówiącej niemal po każdym takim wydarzeniu o „historycznej wadze”, warto zauważyć, że nie wszystkie szczyty Sojuszu Północnoatlantyckiego faktycznie taką rangę mają. Nie wszystkie zresztą mogą czy wręcz powinny ją mieć. Przeważnie bowiem po szczytach, na których dochodzi do ustalenia głębokich, powodujących długofalowe implikacje zmian w funkcjonowaniu Sojuszu, postrzeganiu jego zadań i ich hierarchii czy sposobu organizacji zasobów, a takim właśnie był zeszłoroczny szczyt w Madrycie, kolejne spotkania przywódców państw członkowskich mają charakter bardziej roboczy czy też „operacyjny”, koncentrując się bardziej na sposobach wdrażania podjętych już wcześniej dalekosiężnych decyzji, czyli pracy niejako „u podstaw” czy też „organicznej”, ale o faktycznie kluczowym znaczeniu dla zdolności Sojuszu do efektywnego działania. I właśnie takim spotkaniem „wdrożeniowym” (follow up summit) był ostatni szczyt NATO w Wilnie, który oceniany z tej perspektywy należy uznać, zwłaszcza zważywszy na okoliczności zewnętrzne i potrzebę zaangażowania sojuszników w bieżącą pomoc dla walczącej z rosyjską agresją Ukrainy, za stosunkowo udany, co nie znaczy, że nie sygnalizujący pewnych wymagających reakcji słabości Sojuszu i wyzwań stojących przed nim w przyszłości.
Continue readingThe NATO summit in Vilnius (11-12 July) will not be a historic summit. Ukraine will not receive an invitation for membership. Will the summit be a good one nonetheless? That depends on what offer 'in return’ this nation, which is defending itself – and us – will get? Will it not be an embarrassing offer? And also, the success of Vilnius will depend on the extent to which the decisions of last year’s NATO summit in Madrid are fulfilled.
Continue readingWspółpraca wojskowa Ukrainy i Pakistanu ma już dość długą tradycję. Wg Sztokholmskiego Instytutu Badań nad Pokojem (SIPRI) Jeszcze w 2012 roku do Islamabadu wyeksportowano 7000 pistoletów i rewolwerów (podobne ilości w poprzednich latach), w 2012 – jeden samolot L-39, w 2009 jednego Ił-78m a łączna wartość ukraińskiego eksportu do Pakistanu sięgała 1,6 miliarda dolarów [1].
Continue readingObecne uwarunkowania formalno-prawne UE (traktatowe, pozatraktatowe) oraz globalne wyzwania strategiczne, do których można zaliczyć procesy wpisane w paradygmat zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego, koncepcję IV rewolucji technologicznej, agresję Rosji na Ukrainę, kreowanie polityki sojuszy z USA, Chinami, państwami Afryki wymuszają na UE, jak i państwach członkowskich permanentne działania na rzecz definiowania roli we współczesnych stosunkach międzynarodowych. Dodatkowo procesy te są obecnie silnie warunkowane wpływem i skutkami pandemii COVID 19 oraz utożsamiane w literaturze przedmiotu z efektem „czarnego łabędzia” (Taleb 2020).
Continue reading