Atak na Budionnowsk w 1995 r. w trakcie próby zajęcia Czeczenii przez Rosję był punktem zwrotnym I wojny czeczeńskiej i pierwszym krokiem w stronę późniejszego udaremnienia rosyjskich zamiarów. Trwająca obecnie ukraińska ofensywa na obwód kurski zapewne nie będzie miała aż tak decydującego wpływu na bieg wojny, ale jej operacyjne i strategiczne implikacje są trudne do przecenienia. Po raz pierwszy od zeszłorocznej nieudanej kontrofensywy Ukraina podjęła próbę przejęcia inicjatywy na lądzie. Jeśli Ukraińcom uda się utrzymać swoją obecność na terytorium wroga, operacja ta może istotnie umocnić pozycję Ukrainy względem Rosji w wielu kwestiach związanych z konfliktem.
Continue readingTag: Ukraina (Page 1 of 2)
Stowarzyszenie Studiów Strategicznych serdecznie zaprasza do udziału w dorocznej konferencji naukowej, która odbędzie się 7 czerwca br. w budynku Collegium Politicum na Kampusie Głównym Uniwersytetu Warszawskiego (s. 303).
Continue readingPrzełom lat 2023 i 2024 zbiegł się ze zmianą po ośmiu latach kursu politycznego Polski. Z tych okazji, jak również w nawiązaniu do tekstu Prof. Romana Kuźniara, poprosiliśmy osoby tworzące Stowarzyszenie Studiów Strategicznych o wskazanie trzech głównych zagrożeń bądź wyzwań dla bezpieczeństwa Polski (zewnętrznych lub wewnętrznych) oraz trzech kluczowych zadań dla polskiej polityki bezpieczeństwa w perspektywie średniookresowej (dwóch-trzech lat). Obydwa pytania miały charakter otwarty.
Continue readingNa szczycie NATO w Wilnie zapadło szereg ważnych dla sojuszu decyzji dotyczących zarówno operacyjnego reagowania na największe obecne wyzwanie i zagrożenie, jakie stanowi rosyjska agresja na Ukrainę, jak i strategicznego dostosowania się NATO do przyszłych warunków nowej zimnej wojny między Rosją a Zachodem. Te przyszłościowe warunki zależą w dużym stopniu od rozwiązania problemu członkostwa Ukrainy w sojuszu. Można tu wyróżnić trzy scenariusze na najbliższe lata, w których Ukraina: pozostaje cały czas poza NATO; staje się i jest przez wiele lat kandydatem do NATO; zostaje w miarę szybko przyjęta do NATO.
Continue readingZegar Zagłady (ang. Doomsday Clock) to inicjatywa chicagowskich naukowców (głównie przedstawicieli nauk ścisłych) tworzących “Bulletin of the Atomic Scientists”, zapoczątkowana w 1947 r. Publikowany w tym czasopiśmie zegar wskazywał, jak wiele czasu pozostało do północy, która symbolizować miała wojnę nuklearną o katastrofalnych dla ludzkości skutkach. Ten zmyślny publicystyczno-analityczny zabieg w epoce zimnowojennej działał na wyobraźnię wielu – czemu wyraz dawali m.in. artyści – stanowiąc swego rodzaju punkt odniesienia, dający pewien obraz (abstrahując od prawdziwości, o czym dalej), jak „gorąca” jest w danym momencie zimna wojna. Jednak gdy epoka międzyblokowej konfrontacji zakończyła się, a zagrożenie nuklearne nie dotyczyło już konfliktu między mocarstwami przy użyciu takiej broni, ale jej niekontrolowanej proliferacji, Zegar Zagłady, jak się wydaje, pozostał w logice zimnowojennej, często nie przystając do nowych realiów polityki międzynarodowej.
Continue readingRosyjskie zbrodnie w Ukrainie jako narzędzie wojny
Wojna wciąż trwa, a pełna skala rosyjskich zbrodni w Ukrainie nie jest znana, jednak biorąc pod uwagę zaangażowanie ukraińskich władz, współpracujących państw i organizacji międzynarodowych na rzecz dokumentowania zbrodni i naruszeń praw człowieka, można założyć, że będzie to jeden z najlepiej opracowanych pod tym względem współczesnych konfliktów. Wysiłki w tym zakresie podjęły niezależna komisja śledcza Rady Praw Człowieka ONZ, misja monitorująca przestrzeganie praw człowieka w Ukrainie ONZ (HRMMU), misja ekspertów Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, instytucje Rady Europy, Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości i Międzynarodowy Trybunał Karny. Ten ostatni zdążył już wydać nakaz aresztowania Władimira Putina i Mariji Lwowej-Biełowej w związku z nielegalnymi transferami dzieci z okupowanych obszarów Ukrainy do Federacji Rosyjskiej. Ponadto pracują liczne prokuratury krajowe, połączone międzynarodowe zespoły śledcze, międzynarodowe i lokalne organizacje pozarządowe. Zebrano miliony zapisów dokumentujących zbrodnie, a ukraińska prokuratura zarejestrowała już niemal 100 tys. potencjalnych przypadków, które podlegają dalszym badaniom, co pokazuje rozmiar wyzwania stojącego przed Ukrainą[i]. Te wszystkie działania uprawdopodabniają przyszłe osądzenie sprawców i stwarzają nadzieję na przynajmniej częściowe powodzenie procesu dochodzenia do sprawiedliwości.
Continue readingZa nami spotkanie przywódców państw NATO w Wilnie. Niezależnie od nieco już standardowej retoryki w komentującej je prasie, mówiącej niemal po każdym takim wydarzeniu o „historycznej wadze”, warto zauważyć, że nie wszystkie szczyty Sojuszu Północnoatlantyckiego faktycznie taką rangę mają. Nie wszystkie zresztą mogą czy wręcz powinny ją mieć. Przeważnie bowiem po szczytach, na których dochodzi do ustalenia głębokich, powodujących długofalowe implikacje zmian w funkcjonowaniu Sojuszu, postrzeganiu jego zadań i ich hierarchii czy sposobu organizacji zasobów, a takim właśnie był zeszłoroczny szczyt w Madrycie, kolejne spotkania przywódców państw członkowskich mają charakter bardziej roboczy czy też „operacyjny”, koncentrując się bardziej na sposobach wdrażania podjętych już wcześniej dalekosiężnych decyzji, czyli pracy niejako „u podstaw” czy też „organicznej”, ale o faktycznie kluczowym znaczeniu dla zdolności Sojuszu do efektywnego działania. I właśnie takim spotkaniem „wdrożeniowym” (follow up summit) był ostatni szczyt NATO w Wilnie, który oceniany z tej perspektywy należy uznać, zwłaszcza zważywszy na okoliczności zewnętrzne i potrzebę zaangażowania sojuszników w bieżącą pomoc dla walczącej z rosyjską agresją Ukrainy, za stosunkowo udany, co nie znaczy, że nie sygnalizujący pewnych wymagających reakcji słabości Sojuszu i wyzwań stojących przed nim w przyszłości.
Continue readingPoniżej prezentujemy komentarze autorstwa członków Stowarzyszenia Studiów Strategicznych odnoszące się do sytuacji Rosji w związku z buntem Grupy Wagnera.
Continue reading20 czerwca 2023 r. odbyło się spotkanie Stowarzyszenia Studiów Strategicznych, składające się z dwóch paneli tematycznych, a także części organizacyjnej będącej jednocześnie walnym zebraniem Członkiń i Członków organizacji.
Continue readingNajbardziej dworski z rosyjskich ekspertów w sprawach zagranicznych i bezpieczeństwa zaproponował niedawno, aby Moskwa nie zwlekała i użyła taktycznej broni nuklearnej w jej agresji przeciwko Ukrainie. Dlaczego? Aby ukarać Zachód za jego pomoc dla Ukrainy i inne grzechy wobec Moskwy. A gdyby Zachód się nie przestraszył, należałoby, jego zdaniem, uderzyć nuklearnie w wiele wybranych celów w Europie. Wtedy ci na Zachodzie oprzytomnieją, dodawał.
Continue reading